گزارش آماری از تاریخچه دوازده دوره لیگ برتر

خبرگزاری مهر: سیزدهمین دوره رقابتهای لیگ برتر درحالی از روز دوم مردادماه آغاز می‌شود که در ادوار گذشته این رقابتها تیم فوتبال استقلال قهرمان لیگ دوازدهم، با 667 امتیاز و اختلاف 40 امتیازی نسبت به سپاهان اصفهان، برترین تیم تاریخ رقابتهای لیگ برتر است، تیمی که تاکنون سه مرتبه با هدایت امیر قلعه‌نویی فاتح این مسابقات شده است.

رقابتهای لیگ برتر از روز دوم مردادماه وارد سیزدهمین دوره خود می‌شود، مسابقاتی که طی سالیان گذشته با تغییرات بسیاری از نظر نحوه برگزاری و تعداد تیم‌های حاضر برگزار شد که دوازدهمین دوره آن روز 20 اردیبهشت‌ماه سال جاری و پس از 293 روز پرالتهاب به پایان رسید، رقابتهایی که با قهرمانی استقلال و پاره شدن نوار قهرمانی‌ها متوالی زردپوشان اصفهانی همراه بود.

آبی‌پوشان تهرانی درحالی عنوان قهرمانی دوازدهمین دوره لیگ برتر را بدست آوردند که در جدول رده‌بندی کلی دوازده دوره گذشته با اختلاف فاحش نسبت به تیم‌های سپاهان اصفهان و پرسپولیس صدرنشین هستند. آنها در این جدول از نظر بیشترین پیروزی، کمترین باخت(در بین تیم‌هایی که حداقل در 10 دوره این مسابقات حضور داشته‌اند)، بیشترین زده، کمترین خورده(بین تیم‌هایی که بالای 300 بازی داشتند)، برترین تفاضل گل و بیشترین امتیاز، برترین تیم‌ تاریخ لیگ برتر هستند.

در این بین سپاهانی‌ها در دو بخش تعداد قهرمانی و کسب کمترین تساوی بین تیم‌هایی که بالای 300 بازی در لیگ داشتند، گوی سبقت را از استقلالی‌ها ربودند اما پرسپولیسی‌ها در هیچ بخشی بهتر از دو تیم استقلال و سپاهان نبودند و تنها از نظر باخت با سپاهان برابری می‌کنند زیرا هر دو تیم 87 باخت در ادوار مختلف لیگ برتر داشته‌اند.

میانگین بهترین امتیاز در هر مسابقه هم برای استقلال است زیرا حدود 794/1 امتیاز در بازی بدست آورده‌اند و گهر دورود هم با 56/0 امتیاز در هر بازی در این بخش بدترین نتیجه ممکن را کسب کردند. هرچند در بین تیم‌هایی که بیش از 30 بازی در لیگ دارند، تیم ملوان بندرانزلی با 174/1 امتیاز در هر بازی، کمترین میانگین امتیاز در هر مسابقه را داشته‌اند.

نکته جالب توجه در جدول ادوار مختلف لیگ برتر به بیشترین تعداد بازی در این مسابقات باز می‌گردد، استقلال تهران، سپاهان اصفهان، پرسپولیس تهران، ذوب‌آهن اصفهان و سایپا تیم‌هایی هستند که با حضور در تمامی ادوار لیگ برتر، 372 بازی را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند اما در این بین دو تیم به خاطر حضور در دیدارهای پلی‌آف لیگ برتر، بازی‌های بیشتری را در این رقابتها انجام داده‌اند.

در این بین سایپا با 375 بازی بالاتر از تیم‌های دیگر قرار گرفته است. 3 بازی اضافه آنها هم مربوط به حضور این تیم در بازی‌های پلی‌آف سومین دوره لیگ برتر است. سایپایی‌ها در آن فصل در بین دو تیم پائین جدول قرار گرفتند اما در بازی‌های پلی‌آف دوره‌ای با 3 پیروزی برابر صنعت نفت آبادان (2 بر صفر)، شهیدقندی یزد (یک بر صفر) و شموشک نوشهر (2 بر صفر)، فرصت حضور در چهارمین دوره لیگ برتر را بدست آوردند. البته این نتایج در عملکرد کلی این تیم در جدول کلی لیگ برتر محسوب نشده است.

پس از سایپا، تیم ذوب‌‎آهن اصفهان قرار دارد که با برگزاری دو بازی رفت و برگشت پلی‌آف لیگ برتر در پایانی لیگ دوازدهم برابر پاس همدان، تعداد بازی‌های خود در این رقابتها را به 374 بازی رساندند. دیدار رفت دو تیم در اصفهان با برتری 4 بر 2 پاس همدان و دیدار برگشت با تساوی یک بر یک به پایان رسید.

در بین مردان گلزن ادوار لیگ برتر هم غلامرضا عنایتی با کسب 3 عنوان آقای گلی در نخستین، چهارمین و پنجمین دوره این مسابقات رکورددار است. رضا نوروزی با 24 گل زده، بهترین آقای گل و ادموند بزیک با 12 گل زده، بدترین آقای گل دوره‌های مختلف لیگ برتر هستند.

رضا عنایتی همچنین رکورددار بیشترین گل زده در یک بازی است. گلزن‌ترین مهاجم تاریخ لیگ برتر در نخستین دوره این مسابقات مقابل استقلال رشت 7 گل از 9 گل تیمش را به ثمر رساند تا تنها بازیکنی در ادوار مختلف این مسابقات باشد که این تعداد گل را در یک دیدار به ثمر رسانده است. پس از او محسن خلیلی با پیراهن تیم سایپا در لیگ 84 مقابل راه‌آهن، رضا نوروزی مهاجم تیم فولاد خوزستان در لیگ دهم مقابل پاس و ادینهو در لیگ یازدهم مقابل شهرداری تبریز موفق شدند در یک بازی 5 گل به ثمر برساندند.

اما در بخش بهترین مربی هم امیر قلعه‌نویی با کسب 5 قهرمانی به همراه تیم‌های استقلال و سپاهان صدرنشین است و سپاهان هم با 4 قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک عنوان سوم پرافتخارترین تیم باشگاهی در لیگ برتر محسوب می‌شود. قهرمانی‌های سپاهان بر لیگ برتر با هدایت فرهاد کاظمی (دومین دوره)، امیر قلعه‌نویی (نهمین و دهمین دوره) و زلاتکو کرانچار (یازدهمین دوره) بدست آمده است.

تیم استقلال هم 3 مرتبه توسط امیر قلعه‌نویی (پنجمین، هشتمین و دوازدهمین دوره) قهرمان شده است. پرسپولیس دو دوره توسط علی پروین (نخستین دوره) و افشین قطبی (هفتمین دوره) جام قهرمانی را بالای سر برده است و تیم‌های پاس تهران توسط مجید جلالی (سومین دوره)، فولاد خوزستان توسط ملادن فرانچیچ (چهارمین دوره) و سایپا کرج توسط علی دایی (ششمین دوره) موفق شده‌اند، جام قهرمانی لیگ برتر را فتح کنند.

در زیر اسامی قهرمانان و آقای گل‌های ادوار مختلف لیگ برتر و جدول رده‌بندی کلی دوازده دوره این رقابتها‌ را مشاهده می‌کنید:

قهرمانان و آقای گل‌های ادوار لیگ برتر:

لیگ منطقه‌ای:

1349: تاج (استقلال) - آقای گل: حسین کلانی از پرسپولیس با 7 گل‌زده
1350: پرسپولیس تهران - آقای گل: حسین کلانی و صفر ایرانپاک هر دو از پرسپولیس با 11 گل‌زده

جام تخت جمشید:

1352: پرسپولیس تهران - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج (استقلال) با 15 گل‌زده
1353: تاج (استقلال) - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج (استقلال) و عزیز اسپندار از ملوان با 10 گل‌زده
1354: پرسپولیس تهران - آقای گل: نادر نورایی از هما با 18 گل‌زده
1355: پاس تهران - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج (استقلال) با 19 گل‌زده
1356: پاس تهران - آقای گل: عزیز اسپندار از ملوان بندرانزلی با 16 گل‌زده
1357: این دوره به علت انقلاب شکوهمند اسلامی ناتمام ماند - آقای گل: حسین فرکی از پاس با هفت گل‌زده ( تا پیش از لغو مسابقات)

لیگ قدس:

1368-69: استقلال تهران - آقای گل: محمد احمدزاده از ملوان با 16 گل‌زده 

مسابقات جام آزادگان:

1370: پاس تهران - آقای گل: فرشاد پیوس از پرسپولیس با 11 گل‌زده
1371: پاس تهران - آقای گل: جمشید شاه محمدی از کشاورز با 11 گل‌زده
1372: سایپای تهران - آقای گل: عباس سیمکانی از ذوب آهن با 17 گل‌زده
1374: سایپای تهران - آقای گل: فرشاد پیوس از پرسپولیس با 20 گل‌زده
75 - 1374: پرسپولیس - آقای گل: محمد مومنی از پلی اکریل اصفهان با 19 گل‌زده
76 - 1375: پرسپولیس - آقای گل: علی اصغر مدیرروستا از بهمن با 18 گل‌زده
77 - 1376: استقلال تهران - آقای گل: حسین خطیبی از شهرداری تبریز با 15 گل‌زده
78 - 1377:پرسپولیس - آقای گل: عبدالجلیل گل چشمه از ابومسلم و کورش برمک از تراکتورسازی با 11 گل‌زده
79 - 1378: پرسپولیس - آقای گل: مهند المهدی از صنعت نفت آبادان با 15 گل‌زده
80 - 1379: استقلال تهران - آقای گل: رضا صاحبی از ذوب آهن اصفهان با 14 گل‌زده

تیم‌های برتر اداوار مختلف لیگ برتر:

81 - 1380: پرسپولیس - آقای گل: غلامرضا عنایتی از ابومسلم با 17 گل‌زده
82 - 1381: سپاهان اصفهان - آقای گل: ادموند بزیک از سپاهان با 12 گل‌زده
83 - 1382: پاس تهران - آقای گل: علی دایی از پرسپولیس با 16 گل‌زده
84 - 1383: فولاد خوزستان - آقای گل: غلامرضا عنایتی از استقلال با 20 گل‌زده
85 - 1384: استقلال - آقای گل: غلامرضا عنایتی از استقلال با 21 گل‌زده
86 - 1385: سایپای کرج - آقای گل: عرفان اولروم از ابومسلم و مهدی رجب‌زاده از ذوب آهن با 17 گل‌زده
87 - 1386: پرسپولیس - آقای گل: محسن خلیلی از پرسپولیس و هادی اصغری از راه آهن با 17 گل‌زده
88 - 1387: استقلال - آقای گل: آرش برهانی از استقلال با 21 گل‌زده
89 - 1388: سپاهان اصفهان - آقای گل: عمادرضا از سپاهان با 19 گل‌زده
90 - 1389: سپاهان اصفهان - آقای گل: رضا نوروزی از فولادخوزستان با 24 گل‌زده
91 - 1390: سپاهان اصفهان - آقای گل: کریم انصاریفرد از سایپا با 21 گل‌زده
92- 1391: استقلال تهران - آقای گل: سیدجلال رافخوایی از ملوان بندرانزلی با 18 گل‌زده

رده‌بندی قهرمانان در لیگ برتر:

1- سپاهان با 4 قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک عنوان سوم
2- استقلال با 3 قهرمانی، 3 نایب قهرمانی و 3 عنوان سومی
3- پرسپولیس با 2 قهرمانی و 2 عنوان سومی
4- پاس تهران یک قهرمانی و 2 نایب قهرمانی
5- فولاد خوزستان یک قهرمانی و 2 عنوان سومی
6- سایپا البرز با یک قهرمانی و یک عنوان سومی
7- ذوب‌آهن اصفهان با 3 نایب قهرمانی و یک عنوان سومی
8- تراکتورسازی تبریز با 2 نایب قهرمانی
9- استقلال اهواز با یک قهرمانی
10- صبای قم و مس کرمان با یک عنوان سومی

جدول عملکرد تیم‌ها در 12 دوره گذشته لیگ برتر (تیم‌هایی که در لیگ دوازدهم حضور داشتند)

	نام تیم	بازی	برد	تساوی	باخت	زده	خورده	تفاضل‌	امتیاز	بهترین نتیجه	بدترین نتیجه	تعداد قهرمانی
1	استقلال تهران	372	183	118	71	569	356	213+	667	قهرمان	سیزدهم	سه مرتبه
2	سپاهان اصفهان	372	173	112	87	561	369	192+	628*	قهرمان	دهم	چهار مرتبه
3	پرسپولیس تهران	372	158	127	87	532	406	123+	595*	قهرمان	دوازدهم	دو مرتبه
4	ذوب‌آهن اصفهان	372	152	121	99	461	376	85+	556*	نایب قهرمان	چهاردهم	-
5	فولاد خوزستان	338	129	114	102	424	358	66+	501	قهرمان	سقوط به دسته اول	یک مرتبه
6	سایپا البرز	372	116	132	124	439	439	-	480	قهرمان	پانزدهم	یک مرتبه
7	فجرسپاسی شیراز	338	96	122	120	339	377	38-	410	چهارم	سقوط به دسته اول	-
8	ملوان بندرانزلی	346	97	115	134	314	399	85-	406	هفتم	سقوط به دسته اول	-
9	صبای قم	294	97	115	82	359	331	28	406	چهارم	سیزدهم	-
10	پیکان تهران	274	97	75	111	300	336	36-	339	پنجم	سقوط به دسته اول	-
11	مس کرمان	234	84	80	70	289	256	33	332	سوم	سقوط به دسته اول	-
12	راه‌آهن تهران	264	71	87	106	277	329	52-	300	هشتم	سقوط به دسته اول	-
13	تراکتورسازی تبریز	162	65	55	42	209	171	38	250	نایب قهرمان	سقوط به دسته اول	-
14	داماش گیلان*	218	51	69	98	197	304	107-	222	هفتم	سقوط به دسته اول	-
15	صنعت‌نفت آبادان	162	43	42	77	177	251	74-	171	نهم	سقوط به دسته اول	-
16	نفت تهران	102	34	38	30	115	111	4+	140	پنجم	سیزدهم	-
17	آلومینیوم هرمزگان	34	7	14	13	26	40	14-	34	پانزدهم	سقوط به دسته اول	-
18	گهر دورود	34	3	10	21	24	59	35-	19	هجدهم	سقوط به دسته اول	-

* از سوی کمیته انضباطی و به خاطر اتفاقاتی که در ورزشگاه فولادشهر اصفهان رخ داد، از امتیازات تیم سپاهان در لیگ هفتم 3 امتیاز کسر شد.

* با توجه به شکایت از تیم پرسپولیس، فیفا اعلام کرد باید 6 امتیاز از تیم پرسپولیس در هفتمین دوره لیگ برتر کسر شود که این مسئله هم رخ داد.

* به دلیل استفاده از 4 بازیکن خارجی در زمین، در دیدار ذوب‌آهن با سایپا در هفته 21 لیگ پنجم، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال یک امتیاز از ذوب‌آهن کسر کرد.

* امتیازهای تیم‌های استقلال رشت، پگاه گیلان و داماش گیلان به نام تیم داماش گیلان منظور شده است.